केदार हे भगवान शिवाचे दुसरे नाव आहे ज्याचा अर्थ संरक्षक आणि संहारक आहे. केदारनाथ हे शिवाला समर्पित असलेल्या सर्वात पवित्र मंदिरांपैकी एक आहे. असे मानले जाते की या मंदिराच्या दर्शनाने भक्तांसाठी मोक्षाचे दरवाजे उघडतात. जर तुम्हाला केदारनाथ मंदिराविषयी संपूर्ण माहिती जाणून घ्या.
केदारनाथ मंदिराचा इतिहास आणि कथा
केदारनाथ मंदिरामागील इतिहास अतिशय रंजक आहे कारण तो महाभारताच्या पौराणिक कथांशी जोडलेला आहे. कुरुक्षेत्राच्या युद्धात त्यांच्या चुलत भावांना, कौरवांना मारल्यानंतर पांडवांना अपराधी वाटले. म्हणून त्यांना भगवान शिवाने त्यांच्या पापांपासून मुक्त करावे अशी त्यांची इच्छा होती, परंतु शिव त्यांच्यावर रागावले. शिवाला प्रसन्न करण्यासाठी पांडव प्रथम काशीला गेले, जिथे त्यांना कळले की शिव हिमालयात आहे. यानंतर पांडवही हिमालयाकडे निघाले पण शिवाला त्यांना पापातून सहजासहजी मुक्त करायचे नव्हते. त्यामुळे ते म्हशीचा वेश धारण करून गुप्तकाशीला गेले. यानंतर पांडवही गुप्तकाशीला पोहोचले आणि त्यांना एक अनोखी दिसणारी म्हैस दिसली. पांडवांपैकी एक भीमाने म्हशीची शेपटी पकडली आणि म्हैस वेगवेगळ्या दिशेने विखुरली. असे मानले जाते की त्याचे कुबड केदारनाथमध्ये पडले आणि त्यानंतर केदारनाथ मंदिराची उत्पत्ती झाली. यासह तुंगनाथ, रुद्रनाथ, कल्पेश्वर, मध्यमहेश्वर आदी ठिकाणी म्हशीच्या शरीराचे इतर भाग पडले होते. केदारनाथसह ही चार ठिकाणे 'पंच केदार' म्हणून ओळखली जातात. त्यानंतर भगवान शिवाने पांडवांच्या पापांची क्षमा केली आणि ज्योतिर्लिंगाच्या रूपात केदारनाथमध्ये निवास करण्याचा निर्णय घेतला.
तसे पाहता केदारनाथ मंदिराचा इतिहास अतिशय गौरवशाली आहे. त्याच्या इतिहासाशी निगडीत अनेक कथा आहेत. भगवान विष्णूचे अवतार नर आणि नारायण ऋषी हे हिमालयातील केदार श्रृंगारावर तपश्चर्या करत होते असे म्हणतात. त्यांची खरी उपासना पाहून भगवान शंकर प्रकट झाले आणि त्यांची प्रार्थना स्वीकारून त्यांना येथे ज्योतिर्लिंगात सदैव निवास करण्याचे वरदान दिले.
केदारनाथ मंदिर
केदारनाथ मंदिर हे वास्तुकलेचा एक आकर्षक आणि अद्भुत नमुना आहे. केदारनाथ मंदिराची कारागिरीही तितकीच पाहण्यासारखी आहे. हे मंदिर सहा फूट उंचीच्या चौकोनी व्यासपीठावर बांधले आहे. हे मंदिर अस्लर शैलीमध्ये बांधले गेले आहे, ज्यामध्ये स्लॅब किंवा सिमेंटशिवाय दगड एकमेकांशी जोडलेले आहेत. मंदिर परिसराचा उल्लेख महाभारतातही आढळतो. मंदिराला गर्भगृह आहे. या गर्भगृहात तीक्ष्ण खडकाची सदाशिव रूपात भगवान शंकराची पूजा केली जाते. अंगणाबाहेर नंदी बैल वाहनाच्या रूपात विराजमान आहे. मंदिराच्या मागे अनेक तलाव आहेत, ज्यामध्ये आचमन आणि तर्पण करता येते.
जर तुम्ही केदारनाथ मंदिरात जाण्याचा विचार करत असाल तर गौरीकुंडपासून 16 किमी लांब ट्रेक केल्यानंतर तुम्ही केदारनाथला पोहोचू शकता. या खडी वाटांवर चढण्यासाठी घोडे किंवा पोनी उपलब्ध आहेत. 2013 च्या पुरामुळे केदारनाथ उद्ध्वस्त झाले असले तरी त्याचे वैभव पुन्हा मिळवण्यासाठी काम केले जात आहे. केदारनाथला जाण्याचा मार्ग आता थोडा वेगळा आहे.
केदारनाथ मंदिर कसे जायचे
राष्ट्रीय महामार्ग 109 रुद्रप्रयाग आणि केदारनाथला जोडतो, गौरीकुंड हे ऋषिकेश, चमोली, उत्तरकाशी, डेहराडून, हरिद्वार, पौरी, श्रीनगर, टिहरी इत्यादी सर्व जवळच्या शहरांना रस्त्याने जोडलेले आहे. तुम्ही दिल्लीच्या ISBT कश्मीरी गेटवरून श्रीनगर आणि ऋषिकेशला बसने जाऊ शकता. उत्तराखंडमधील प्रमुख ठिकाणांहून टॅक्सी आणि बसेस देखील भाड्याने घेतल्या जाऊ शकतात.
बद्रीनाथ पासून जवळचे रेल्वे स्टेशन ऋषिकेश आहे जे केदारनाथ पासून 216 किमी अंतरावर आहे. हे भारतातील प्रमुख गंतव्यस्थानांशी वारंवार येणा-या गाड्यांद्वारे जोडलेले आहे. तुम्ही रेल्वे स्टेशनवरून टॅक्सी किंवा बसने गौरीकुंडला पोहोचू शकता.
गौरीकुंडला सर्वात जवळचे विमानतळ जॉली ग्रांट विमानतळ आहे, तेथून तुम्ही गौरीकुंडला टॅक्सीने जाऊ शकता. गौरीकुंडहून केदारनाथला जाण्यासाठी तुम्हाला 16 किलोमीटरचा ट्रेक करावा लागेल ज्यामध्ये तुम्ही घोडा/पालकी देखील चालवू शकता. जर तुम्हाला ट्रेकिंगला जायचे नसेल तर तुम्ही डेहराडूनमध्ये उपलब्ध असलेल्या हेलिकॉप्टर सेवा वापरू शकता.
from मनोरंजन https://ift.tt/rn0Zlhj
Post a Comment